Córka powiedziała mi, że w jej życiu nie ma miejsca dla mnie, teraz ma rodzinę. Teraz rozumiem, że źle ją wychowałam.
Nigdy nie sądziłam, że usłyszę coś takiego od własnego dziecka. Wydawałoby się, że przeżyłyśmy razem tyle lat, przeszłyśmy przez trudności, przeżyłyśmy chwile radości i smutku, a ja zawsze wierzyłam, że córka będzie dla mnie takim wsparciem, jakim ja starałam się być dla niej.
Ale pewnego dnia spojrzała mi prosto w oczy i powiedziała słowa, które rozbiły moje serce na drobne kawałki: „Mamo, w moim życiu nie ma już dla ciebie miejsca. Teraz mam własną rodzinę”.
Pamiętam ten wieczór w najdrobniejszych szczegółach. Przyszłam do nich z wizytą, jak zawsze, z torbą domowych potraw, które przygotowałam specjalnie dla nich.
Wiedziałam, że oni z mężem dużo pracują, często nie mają czasu, żeby normalnie zjeść, więc starałam się pomóc przynajmniej w ten sposób.
Wyjmowałam garnki z półek, rozkładałam potrawy, kiedy nagle zobaczyłam spojrzenie córki. Było ono zimne, zdystansowane, jakby między nami przeszła niewidzialna ściana.
– Mamo – zaczęła powoli – od dawna chciałam z tobą porozmawiać.
– O czym, córko? – Ucieszyłam się nawet, że postanowiła się otworzyć.
– O nas. O tym, że zbytnio ingerujesz w moje życie.
Miałam wrażenie, jakby oblano mnie lodowatą wodą. Zawsze myślałam, że postępuję właściwie. Wychowywałam ją sama, bez męża. Jej ojciec odszedł od nas, gdy miała zaledwie pięć lat.
Pracowałam na dwa etaty, aby zapewnić jej wszystko, co najlepsze. Nie wysypiałam się, nie jadłam wystarczająco, ale troszczyłam się o nią jak o najcenniejszy skarb. Wierzyłam, że dzięki temu wyrośnie na dobrą, wdzięczną i kochającą osobę.
Te słowa przeszyły mi serce jak nóż. Stałam z garnkiem barszczu w rękach — co — i czułam, jak ziemia ucieka mi spod nóg. Próbowałam powstrzymać łzy, ale same spływały mi po policzkach.
Po tym wieczorze długo nie mogłam znaleźć sobie miejsca. Dni ciągnęły się jak we mgle. Przypominałam sobie każdą minutę jej dzieciństwa: jak stawiała pierwsze kroki, jak trzymała mnie za rękę, idąc do szkoły, jak płakała z powodu pierwszej nieudanej miłości.
Zawsze byłam przy niej. Ale chyba właśnie w tym tkwił mój największy błąd – byłam zbyt blisko. Nie nauczyłam jej samodzielnego życia, próbowałam decydować za nią, wspierać ją tam, gdzie należało dać jej swobodę.
Budowałam jej świat własnymi rękami, zamiast pozwolić jej samej nauczyć się pokonywać trudności.
Teraz widzę, że chroniąc ją przed wszystkim, uczyniłam z niej osobę, której trudno jest zaakceptować moją obecność w dorosłym życiu.
Chciała wyrwać się spod mojej opieki, a jedynym sposobem, jaki znalazła, było odepchnięcie mnie.
Długo zmagałam się z urazą. Wściekłam się: jak ona mogła tak ze mną postąpić? Czy naprawdę nie pamięta wszystkiego, co dla niej zrobiłam?
Czy tak łatwo zapomnieć lata poświęcenia? Ale potem zrozumiałam: nie można wymagać od dziecka wdzięczności. Ona nie jest mi nic winna.
To, co robiłam, robiłam z miłości, a nie dla przyszłego „dziękuję”. Czasami nadal przygotowuję dla niej ulubione pierogi i zostawiam je w zamrażarce na wypadek, gdyby nagle zadzwoniła i powiedziała:
„Mamo, przyjedź”. Ale telefon milczy. I chyba teraz muszę nauczyć się żyć dla siebie, a nie tylko dla niej.
Wiesz, co jest najgorsze? Zaczęłam rozumieć moją matkę. Kiedyś też ją odsunęłam, bo wydawało mi się, że zbytnio ingeruje w moje życie.
Pamiętam, jak płakała, kiedy powiedziałam: „Mamo, mam własną rodzinę, nie mam czasu”. A teraz los sprawił, że historia się powtórzyła.
Nie obwiniam swojej córki. Ma prawo budować swoje życie tak, jak uważa za stosowne. Ale teraz rozumiem, że wychowałam ją źle. Miłość to nie tylko troska, ale także umiejętność odpuszczenia.
I chyba najważniejsza lekcja, jaką wyniosłam, to to, że trzeba dawać dzieciom swobodę, bo inaczej pewnego dnia same wyrwą się z twoich ramion, ale już na zawsze.
Ich matki śmieją się, krzyczą za nimi, karzą za poranione kolana. I myślę: one też uważają, że wszystko robią dobrze. Ale czy zastanawiają się, że pewnego dnia ich dzieci też mogą powiedzieć: „W moim życiu nie ma dla ciebie miejsca”?
Nie wiem, czy moja córka kiedykolwiek zrozumie mnie. Może kiedy jej własne dzieci dorosną i odejdą od niej. Może kiedy poczuje tę samą pustkę, którą ja czuję teraz.
Ale nawet wtedy będę gotowa wyciągnąć do niej rękę. Bo jestem jej matką. I zawsze będę ją kochać, nawet jeśli w jej życiu nie ma już dla mnie miejsca.
Stanisław Sojka nie żyje. Miał bliską więź z Janem Pawłem II