Nie pamiętam momentu, w którym przestałam być córką, a stałam się projektem pod nazwą „życie mamy”. To nie wydarzyło się nagle.
To było jak powolne przesuwanie granicy, dzień po dniu, zdanie po zdaniu, aż pewnego ranka obudziłam się z myślą, że nie wiem już, gdzie w tym wszystkim jestem ja.
Mieszkamy razem od zawsze. Najpierw dlatego, że byłam dzieckiem. Potem dlatego, że studiowałam.
Później dlatego, że „po co wynajmować, skoro masz swój pokój”. A jeszcze później dlatego, że mama była już przyzwyczajona, że zawsze jestem obok.
Ona lubi powtarzać, że wszystko robiła dla mnie.
— Poświęciłam ci życie — mówi często, nawet bez okazji.
Jakby to było zdanie, które zamyka każdą dyskusję.
A ja coraz częściej łapię się na tym, że duszę się we własnym pokoju. Chcę wracać do domu, który jest mój. Chcę pić kawę w ciszy, bez pytań, dokąd idę i o której wrócę. Chcę zaprosić kogoś bez tłumaczeń. Chcę zakochać się bez poczucia winy.
Kiedyś odważyłam się powiedzieć to na głos.
— Myślę, że chciałabym zamieszkać sama — zaczęłam ostrożnie, jakby to było coś wstydliwego. — Mam już swoje lata. Chciałabym
spróbować żyć na własny rachunek.
Mama odłożyła kubek. Zrobiła się nagle bardzo cicha.
— Czyli co? — zapytała powoli. — Chcesz mnie zostawić?
— Nie zostawić — poprawiłam. — Po prostu… wyprowadzić się.
Jej twarz zmieniła się w jednej sekundzie. Jakby ktoś zgasił światło.
— Porzucasz mnie — powiedziała. — A ja robiłam dla ciebie wszystko.
Te słowa uderzyły mnie jak kamień. Znałam je na pamięć. Padały zawsze, kiedy próbowałam postawić choćby najmniejszą granicę.
— Mamo, ja nie uciekam — próbowałam tłumaczyć. — Chcę normalnie żyć. Poznać kogoś. Założyć swoją rodzinę.
— A ja? — przerwała mi ostro. — Co ja mam robić sama? Dla kogo mam żyć?
I znów to samo. Jakby moje życie było dodatkiem do jej życia, a nie czymś osobnym.
Od tamtej rozmowy atmosfera w domu zgęstniała. Mama chodziła obrażona, demonstracyjnie cicha. Przestała pytać, czy chcę herbaty.
Zaczęła wzdychać, kiedy wychodziłam. Każde moje wyjście było komentowane.
— Znowu gdzieś idziesz?
— Może byś posiedziała ze mną?
— Kiedyś nie miałaś takich potrzeb.
Miałam. Zawsze miałam. Tylko nauczyłam się je chować.
Kiedy poznałam Michała, wszystko stało się jeszcze trudniejsze. Był spokojny, normalny, ciepły. Pierwszy mężczyzna, przy którym nie
czułam, że muszę się tłumaczyć z tego, kim jestem.
— Chciałbym, żebyś kiedyś u mnie została na noc — powiedział pewnego dnia, zupełnie naturalnie.
Zamarłam. Wiedziałam, co to oznacza.
Kiedy powiedziałam mamie, spojrzała na mnie tak, jakby ktoś ją zdradził.
— Czyli już nawet spać nie będziesz w domu? — zapytała. — Szybko znalazłaś sobie kogoś ważniejszego ode mnie.
— To nie tak…
— Zawsze tak się kończy — przerwała. — Najpierw mężczyzna, potem matka na drugim planie.
Płakała. A ja znów czułam się winna. Zostałam wtedy w domu. Michał nie robił wyrzutów, ale widziałam w jego oczach pytanie, którego
nie zadał.
Zaczęłam rozumieć, że cokolwiek zrobię, mama zawsze będzie cierpieć. Jeśli zostanę — będę nieszczęśliwa ja. Jeśli odejdę — ona.
Ale czy to naprawdę mój wybór?
Pewnego wieczoru, po kolejnej cichej kolacji, mama powiedziała:
— Nie poznaję cię. Zmieniłaś się.
— Tak — odpowiedziałam. — Dorosłam.
Spojrzała na mnie z żalem.
— Gdybyś mnie kochała, nie chciałabyś mnie zostawić.
Wtedy coś we mnie pękło. Po raz pierwszy nie przeprosiłam.
— Mamo — powiedziałam spokojnie. — Kocham cię. Ale nie mogę być całym twoim życiem. Tak samo jak ty nie możesz być całym moim.
Zapadła cisza. Długa, ciężka.
Nie było wielkiej awantury. Nie było dramatycznego wyjścia z walizką. Ale od tamtego dnia zaczęłam szukać mieszkania. Po cichu. Dla
siebie.
Mama nadal się obraża. Nadal powtarza, że jest jej ciężko. Nadal mówi, że „dla mnie wszystko poświęciła”.
A ja w końcu zrozumiałam coś bardzo ważnego: wdzięczność nie oznacza rezygnacji z własnego życia. Miłość nie powinna być więzieniem.
Chcę mieszkać osobno. Chcę kochać. Chcę polegać na sobie. I nie chcę już przepraszać za to, że żyję.