W Wigilię zawsze wierzyłam najbardziej. Nawet wtedy, gdy inne dni w roku były trudne, ten jeden wieczór miał w sobie coś, co kazało mi wierzyć, że rodzina jednak potrafi być razem.
Że wystarczy stół, zapach barszczu, ciche kolędy w tle i ludzie, którzy są sobie bliscy. Przez lata przygotowywałam tę kolację z myślą o nas – o mnie, o mężu i o naszym synu. Nawet jeśli bywało różnie, Wigilia miała być spokojna.
W tym roku mąż od początku zachowywał się inaczej. Częściej rozmawiał przez telefon, coś notował, gdzieś wychodził. Kiedy pytałam, mówił wymijająco, że to drobiazgi, że wszystko ogarnia.
Ucieszyłam się, bo pomyślałam, że może w końcu chce mnie odciążyć. Nie dopytywałam. Zaufanie przez lata wchodzi w krew i przestaje się je kontrolować.
Dopiero dzień przed Wigilią zobaczyłam, ile jedzenia przyniósł. Zbyt dużo jak na trzy osoby. Zapytałam wtedy wprost, czy ktoś ma do nas przyjść.
Uśmiechnął się i odpowiedział, że nie przesadzajmy, przecież święta są raz w roku. Poczułam lekkie ukłucie niepokoju, ale znów je zignorowałam. Zawsze byłam tą, która nie chce robić problemów.
W Wigilię od rana krzątałam się po kuchni. Syn pomagał mi nakrywać do stołu, pytał, czy przyjdzie babcia, czy będziemy sami.
Powiedziałam, że zobaczymy. Sama jeszcze nie wiedziałam, co mam myśleć. Około południa zadzwonił dzwonek do drzwi. Potem kolejny. I jeszcze jeden.
Z każdą minutą w naszym mieszkaniu pojawiało się coraz więcej ludzi – bliskich i bardzo dalekich krewnych męża, których nie widziałam od lat albo wcale nie znałam.
Stałam w kuchni, trzymając w ręku chochlę, i próbowałam zrozumieć, co się dzieje. Mąż witał wszystkich szerokim uśmiechem, przedstawiał mieszkanie, opowiadał, jak nam się powodzi.
W pewnym momencie powiedział zdanie, które utkwiło mi w głowie na resztę wieczoru:
„Chcę, żeby wszyscy zobaczyli, jak dobrze nam się żyje”.
Spojrzałam na syna. Stał przy ścianie, cichy, zdezorientowany, jakby nagle znalazł się w obcym domu. Nikt go nie zapytał, jak się czuje, nikt nie pomyślał, że to dla niego też są święta.
Ja krążyłam między kuchnią a salonem, donosząc kolejne potrawy, sprzątając, uśmiechając się mechanicznie. Czułam się jak obsługa we własnym domu.
Przy stole było głośno. Rozmowy, śmiechy, porównywanie potraw, wspomnienia sprzed lat, w których mnie nie było. Kiedy próbowałam coś powiedzieć, nikt nie słuchał.
Mąż był zajęty pilnowaniem, żeby nikomu niczego nie zabrakło – nikomu oprócz mnie i naszego dziecka. Syn jadł w ciszy, a ja miałam wrażenie, że z każdą minutą coś we mnie pęka.
W pewnym momencie zapytałam męża, czy mógłby usiąść obok nas. Spojrzał zdziwiony i rzucił tylko, że przecież widzę, ile jest ludzi i że później porozmawiamy. „Nie rób scen” – dodał półgłosem. I wtedy zrozumiałam, że tej Wigilii nie ma już dla nas miejsca.
Wieczorem, kiedy ostatni goście wychodzili, byłam wyczerpana. Fizycznie i emocjonalnie. Syn poszedł do swojego pokoju bez słowa.
Zostałam sama w kuchni, z brudnymi talerzami i ciszą, która nagle zrobiła się ogłuszająca. Mąż powiedział, że wszystko wyszło pięknie i że powinno mnie to cieszyć.
Nie odpowiedziałam. Bo jak wytłumaczyć komuś, że zadbał o wszystkich, zapominając o tych, którzy powinni być najważniejsi?
Tamtego wieczoru zrozumiałam, że można siedzieć przy jednym stole i być zupełnie samym. Że święta nie zawsze łączą, czasem tylko obnażają prawdę.
I że najgorsze nie jest zmęczenie ani brak pomocy, ale świadomość, że w cudzym pokazie szczęścia nie ma miejsca na twoje uczucia.
Od tamtej Wigilii inaczej patrzę na słowo „rodzina”. Bo wiem już, że nie chodzi o to, ilu ludzi zaprosisz, ale kogo naprawdę widzisz, gdy gasną światła i zostajecie sami.