Jeszcze dzień wcześniej wydawało mi się, że wreszcie zrobiliśmy coś tylko dla siebie. Bez pośpiechu, bez napięcia, bez wiecznego dostosowywania się do cudzych oczekiwań.
Uzgodniliśmy z żoną, że Nowy Rok spędzimy we dwoje. W domu. Spokojnie. Po prostu razem. Po miesiącach pracy, zmęczenia i rodzinnych spotkań, które bardziej męczyły, niż dawały radość.
Pamiętam, jak powiedziała wtedy:
„Chciałabym, żeby było cicho. Bez gości. Bez ocen. Tylko my”.
Zgodziłem się bez wahania. Nawet poczułem ulgę. Od lat każda okazja kończyła się tym samym — ktoś był niezadowolony, ktoś czuł się pominięty, ktoś miał pretensje. Tym razem miało być inaczej. Tak mi się przynajmniej wydawało.
W przeddzień świąt przygotowaliśmy kolację. Nic wielkiego, ale starannie. Zrobiłem zakupy, ona gotowała, w tle grała muzyka.
W domu było ciepło, spokojnie, jakby czas zwolnił. Nawet pomyślałem, że właśnie tak powinno wyglądać dorosłe życie — bez chaosu, bez tłumaczeń.
I wtedy, wieczorem, ktoś zapukał do drzwi.
Nie spodziewaliśmy się nikogo. Spojrzeliśmy na siebie zaskoczeni. Żona zerwała się pierwsza. Otworzyła drzwi i w tej samej chwili wszystko się zmieniło.
W progu stali jej rodzice. Z torbami, w płaszczach, uśmiechnięci. Jakby to było najbardziej naturalne na świecie.
„No, wpuścisz nas czy będziemy tak stać?” — zaśmiała się teściowa.
Zamarłem. Spojrzałem na żonę. A ona… uśmiechnęła się szeroko.
„Mamo, jak dobrze, że przyszliście” — powiedziała z radością, która nie była udawana. — „Przygotowałam wszystko tak, jak lubicie”.
Stałem kilka kroków dalej, z uczuciem, jakby ktoś wyciągnął mi spod nóg dywan. „Wszystko tak, jak lubicie”. A co z tym, co ustaliliśmy? Co z naszym planem? Z naszym spokojem?
Usiedli przy stole, rozpakowywali jedzenie, rozmawiali głośno. Teść komentował potrawy, teściowa rozglądała się po kuchni, jakby sprawdzała, czy wszystko jest na swoim miejscu. A ja siedziałem i coraz bardziej czułem, że coś tu się nie zgadza.
W końcu zapytałem cicho:
„Myślałem, że mieliśmy być sami”.
Żona nawet na mnie nie spojrzała.
„Przecież to tylko moi rodzice. Co za różnica?”
Różnica była ogromna. Dopiero po chwili dotarło do mnie, dlaczego tak bardzo zależało jej na „Nowym Roku we dwoje”. Nie chodziło o nas.
Chodziło o to, żeby nie przyjechała moja mama. Żeby nie było „za ciasno”. Żeby nie było porównań. Żeby nie trzeba było dzielić uwagi.
Zrozumiałem to nagle, boleśnie.
„A moja mama?” — zapytałem wprost.
Zapadła cisza. Teściowie spojrzeli po sobie. Żona westchnęła.
„Nie chciałam zamieszania. Wiesz, jaka ona jest” — odpowiedziała cicho, jakby to wszystko było oczywiste.
Wtedy pierwszy raz poczułem, że nie chodzi o święta. Chodzi o wybór. O to, czyja rodzina jest „właściwa”, a czyja niewygodna. O to, że ustalenia obowiązują tylko wtedy, gdy są wygodne.
Tamten wieczór minął poprawnie. Bez kłótni. Bez podniesionych głosów. Ale coś we mnie pękło. Bo zrozumiałem, że kompromis, który zawsze polega na ustępowaniu jednej strony, przestaje być kompromisem.
Kiedy wszyscy poszli spać, siedziałem jeszcze długo przy zgaszonym świetle. Myślałem o mojej mamie. O tym, że nawet nie wiedziała, że miała nie przyjeżdżać. O tym, że nikt jej nawet nie zapytał.
Czasem największy zawód nie przychodzi z hałasem. Przychodzi cicho. Z uśmiechem. I ze słowami: „Jak dobrze, że przyszliście”.